Windykacja należności z tytułu: pożyczka pieniężna bez umowy pisemnej?

W kwietniu 2021 r. zgłosiła się do naszej Kancelarii Pani Izabela z miejscowości nieopodal miasta Siedlce, z problemem odzyskania pieniędzy pożyczonych w ramach uprzejmości przyjacielskiej. Udzieliła koleżance pożyczkę w kwocie 5.000 zł w marcu 2021 r. Jak to bywa w relacjach przyjacielskich, bez umowy pisemnej. Nie poprosiła o pisemne pokwitowanie tego, że pieniądze zostały przekazane.

Obie Panie ustaliły, że zwrot pożyczonej sumy nastąpi do końca września 2021 r.. Oczywiście ustalenia te były również dokonane ustnie. Gdy minął wrzesień i nastąpił okres wymagalności zwrotu pożyczonych pieniędzy, koleżanka Pani Izabeli obraziła się i przestała odbierać od niej telefony. Stała się w zasadzie „nieuchwytna”.

Pani Izabela straciła nadzieję na dobrowolne oddanie długu przez koleżankę. Zaczęła szukać w Siedlcach prawnika, aby uzyskać pomoc w odzyskaniu pożyczonych pieniędzy. Przyszła do nas z polecenia, z pytaniem: Jak odzyskać pieniądze pożyczone bez umowy pisemnej?

Odpowiedź na przedstawione pytanie nie jest jednoznaczna. Co do zasady, pożyczanie pieniędzy nie wymaga sporządzenia umowy pisemnej pod rygorem nieważności. To oznacza, że umowa słowna jest równie ważna.

Pamiętać należy o treści art. 74 kodeksu cywilnego. Przepis ten dotyczy konsekwencji niezachowania wymaganej w danych okolicznościach formy prawnej umowy. W art. 74 §1 k.c. wyczytać można, że „zastrzeżenie formy pisemnej bez rygoru nieważności ma ten skutek, że w razie niezachowania zastrzeżonej formy nie jest w sporze dopuszczalny dowód ze świadków ani dowód z przesłuchania stron na fakt dokonania czynności. Przepisu tego nie stosuje się, gdy zachowanie formy pisemnej jest zastrzeżone jedynie dla wywołania określonych skutków czynności prawnej”.

Przenosząc treść tego przepisu do sprawy Pani Izabeli, należy go tłumaczyć w ten sposób:
nawet gdyby w czasie zawierania umowy pożyczki, czyli w momencie pożyczenia pieniędzy, towarzyszyli świadkowie, to bez zgody pożyczkobiorcy nie można w sądzie skorzystać z ich przesłuchania na okoliczności dotyczące udzielenia pożyczki.

Jednak w niektórych sytuacjach, aby złagodzić ten duży rygor formalny, ustawodawca w §2 art. 74 k.c. stanowi, iż „mimo niezachowania formy pisemnej przewidzianej dla celów dowodowych, dowód ze świadków lub dowód z przesłuchania stron jest dopuszczalny, jeżeli obie strony wyrażą na to zgodę, jeżeli żąda tego konsument w sporze z przedsiębiorcą albo jeżeli fakt dokonania czynności prawnej będzie uprawdopodobniony za pomocą pisma”.

W świetle art. 74 par. 2 K.c. mimo niezachowania formy pisemnej przewidzianej dla celów dowodowych sąd dopuści dowód ze świadków lub dowód z przesłuchania stron na okoliczność dokonania czynności wtedy, gdy jej dokonanie zostanie uprawdopodobnione za pomocą pisma.

Jak rozumieć powyższy zapis dot. pożyczenia pieniędzy?

Pomimo niezachowania formy pisemnej umowy pożyczki, Pani Izabela mogłaby udowadniać swoje racje w sądzie z pomocą zeznań świadków, pod dwoma warunkami:
– jeśli świadkowie byli obecni przy zawieraniu umowy lub słyszeli rozmowy dotyczące tej pożyczki po jej udzieleniu,
– jeśli druga strona wyraziła zgodę na przesłuchanie świadków.

Czy masz inny dowód pożyczki?

Gdy nie obowiązuje zakaz dowodowy, można starać się o uprawdopodobnienie faktu zawarcia umowy.

Jeśli Pani Izabela posiada dokument, którego treść może wskazywać na sam fakt pożyczenia pieniędzy, np. potwierdzenie przelewu lub pisemna prośba dłużnika o odroczenie terminu spłaty – wtedy nie wszystko stracone. Taki dokument nie stwierdza faktu udzielenia pożyczki, ale prawdopodobieństwo zaistnienia takiego faktu, czyli tzw. początek dowodu na piśmie.

Jak widać, sytuacja pani Izabeli nie była beznadziejna, lecz wymagała indywidualnego podejścia do zagadnienia i głębszego zbadania okoliczności i warunków pożyczenia pieniędzy bez umowy pisemnej.

W efekcie działań kancelarii udało się odzyskać należność, choć sprawa z pozoru wydawała się beznadziejna.

Jeśli chcesz odzyskać pożyczone pieniądze, zadzwoń lub napisz do nas i skorzystaj z bezpłatnej porady prawnej.
tel.: 535 334 404
email: zapytaj@ask-me.com.pl

Windykacja należności z tytułu niezapłaconych:

• faktur za usługi i dostawy
• umów pożyczki, umów najmu, umów wekslowych
• umów zawartych ustnie
• umów o pracę
• nienależnych prowizji, opłat, marży kredytowej/bankowej
• niewykonania umowy, zaliczek, kar umownych
• spraw przedawnionych
• zaległych odszkodowań
• obligacji korporacyjnych, polisolokat
• zapisów niedozwolonych
• spraw pokomorniczych
• i inne windykacje nie ujęte powyżej.